انتخاب گیاه بر اساس خصوصیات طبیعی

خصوصیات طبیعی گیاهان که معمولا انتخاب آنها را برای کاشت در محلی تاثیر خود قرار می دهد عبارتند از :

1- نور     2- رطوبت      3- خاک       4- رنگ

الف) نور: بطور کلی گیاهان از نظر نیاز نوری به چند دسته تقسیم می­گردند. آفتاب دوست، سایه پسند و آفتاب سایه. هر کدام از گیاهان در هر دسته ای که قرار گیرند، به خوبی رشد و نمود می­کنند. بنابراین در انتخاب گیاهان، بایستی به موفقیت محل، میزان نور، مدت تابش و شدت تابش توجه کرد. برای روشن شدن اثر نور در یک سایت شناخت چرخه نوری اهمیت بسیار زیادی دارد.

چرخه روشنایی برای گیاهان:

A        مکان آفتابی و گرم               

B         مکان نیمه سایه

C         مکان کاملا سایه

درمکان­های آفتابی وگرم بیشترگیاهان یک­ساله و دو ساله از قبیل تاج خروس، تاج خروس برگی، بگونیای همیشه گلدار، داوودی­ها، تاتوره، شب بوی پاکوتاه، گل کاغذی یکساله، خورشیدی همیشه بهار، انواع شاهپسند و ... را می­توان پرورش داد.

درمکان­های آفتاب سایه گیاهانی از قبیل گل حنا، فلوکس، زنبق دشتی، پروانش، پیچ تلگرافی، و ... رشد و نمو می­نمایند .

درمکان­های کاملا سایه از قبیل راهروها، داخل ساختمان­ها و با بالکن­های روبه شمال گیاهان آپارتمانی رشد و نمو می­نمایند. در محل­های باز که شدت نور بسیار پایین است گیاهانی چون وینگا کشت می­شود.

ب) رطوبت: میزان رطوبت نسبی و مخصوصاً شرایط اقلیمی در چگونگی رشد وانتخاب گیاهان بسیار مؤثرند. بعنوان مثال در مناطق غیر شهری مانند روستاها ودر کناب رودخانه ها، دریاچه ها و...گیاهان رطوبت­پسند مثل شمعدانی کاشته می­شوند. مناطق شهری که تراکم ساخت و ساز و وجود بتن وآسفات وسطوح عایق رطوبت درخشکی هوا و میزان تابش خورشید و بالطبع درجه حرارت محیط مؤثراست، می توان از گیاهان خشکی پسند و مقاوم استفاده نمود.

ج) خاک: عبارتست از مخلوطی ازمواد کانی (معدنی ) وآلی که حاوی موجودات زنده بسیاری بوده و منبع اصلی تأمین کننده مواد غذایی و آب جهت گیاهان است.

موجودات زنده خاک شامل باکتری­ها، قارچ­ها، تک سلولی­ها، جلبک­ها،نماتدها ،کرم­ها و حشرات هستند. موجوداتی نظیرکرم بدلیل افزودن مواد غذائی به خاک از ارزش خاصی برخوردار است.

بافت خاک: یکی ازویژگی­های فیزیکی خاک است. اندازه نسبت درصد مواد تشکیل دهنده خاک بوده و بطور محلی خاک­ها از نظر بافتی شامل خاک­های شنی (سبک)، لومی (متوسط) و رسی (سنگین) طبقه­بندی می­شود. خاک­های سبک دارای ظرفیت نگهداری آب کمی بوده و خاک­های سنگین ظرفیتشان بسیار بالاتر است. بافت خاک معمولا غیر قابل تغییر است .

ساختمان خاک: طرز قرار گرفتن ذرات خاک درکنار یکدیگر است و انواع مختلفی شامل گردی،لایه­ای، مکعبی، استوانه­ای، منشوری و ... را دربرمی­گیرد. معمولاً ساختمان خاک در اثر عملیات مکانیکی و ... تغییر می­کند.

فضای بین ذرات: به میزان خلل و فرج بین ذرات خاک گفته می­شود و بطورکلی بستگی به بافت خاک دارد. میزان خلل وفرج درمیزان ظرفیت نگهداری آب بسیار مؤثر بوده و همچنین در تهویه خاک و اکسیژن رسانی به بافت­های گیاهی (ریشه ها ) بی­تأثیر نیست.

د) رنگ: گیاهان و گل­ها زمانی جلوه بیشتری دارند که با رنگ زمینه نوعی تناسب و هماهنگی داشته باشند. این نکته در انتخاب گیاه موثر است. بعنوان مثال برای زمینه­های سفید هیچ­گاه نباید گونه گیاهی که رنگ گل آن روشن است انتخاب کرد.

بنابراین با توجه به خصوصیات فردی سلیقه و شرایط محیطی، بین رنگ­های انتخابی و ترکیبی بایستی نوعی نظم و هماهنگی پدید آید. این هماهنگی زمانه پدیدار می­گردد که هر رنگ در کنار رنگ مکمل خود قرار بگیرد.

بعنوان مثال رنگ زرد یا بنفش آجری یا آبی و قرمز یا سبز هماهنگی جالبی بوجود می­آورند، نمونه عینی آن رنگ گلهای قرمز در کنار و رنگ سبز برگهای یک گیاه است (قرمز در متن سبز ).

"گیاه" کاربردی ترین عنصر طراحی فضای سبز

"گیاه" به منظورهای مختلف اعم از ایجاد مانع، خلق فضای جدید، تعدیل کننده درجه حرارت، زیبایی، شکل گیاه، رنگ، بافت، تأکید کنندگی، اندازه و دهها مشخصه دیگر مورد استفاده طراح در طرح باغ یا پارک قرار می گیرد.

نیاز طراح به گیاه در اهداف مختلف، متفاوت است. بر حسب این که طرح چه مشخصه ای از گیاه را احتیاج داشته باشد، طراح همان صفت را مورد توجه قرار خواهد داد و بعضی مواقع الزاماً چندین صفت از گیاه را خواهان است که در این صورت یک صفت در درجه اول اهمیت قرار می گیرد و مشخصات دیگر، در درجات بعدی، خادم و مکمل یکدیگر هستند که طراح آنها را در ترکیب وارد می نماید.